|
Zwrot przez sztag to określenie zwrotu na wiatr, wywodzące się z żeglarstwa. Termin sztag oznacza w jachtach linę (najczęściej stalową) łączącą maszt z dziobem kadłuba. Sam zwrot jest zmianą kierunku żeglugi poprzez minięcie linii wiatru i zmianę halsu, dokonane pod wiatr. W windsurfingu oba sformułowania używane są zamiennie.
Zwrot ten składa się z trzech faz: wyostrzenia (czyli skrętu w kierunku wiatru), przejścia linii wiatru i odpadnięcia (skrętu z wiatrem). Analiza poszczególnych faz jest istotna, gdyż w każdej z nich inaczej operujemy żaglem, układamy sylwetkę czy utrzymujemy ciężar ciała.
Wyostrzenie, czyli skręt w kierunku wiejącego wiatru rozpoczynamy poprzez pochylenie optymalnie wybranego żagla rogiem szotowym w kierunku wody, po stronie zawietrznej deski. Po pochyleniu żagla, wybieramy go mocniej dbając, aby do momentu dojścia do linii wiatru utrzymać nok bomu zbliżony do lustra wody. Trochę mocniejsze wybranie pochylonego żagla przyśpieszy obrót deski w kierunku wiatru. Czasem używa się tu określenia „dociągnij żagiel do rufy deski”.
Podczas ostrzenia ustaw stopy tuż za masztem, w niewielkim rozkroku, obciążając przede wszystkim tylną nogę. Jeśli Ci wygodniej możesz też od razu postawić przednią stopę tuż przed masztem, ale konieczne jest wtedy obciążenie tylnej stopy.
Istotne jest też właściwe ułożenie rąk na bomie. Obie ręce powinny znajdować się blisko siebie, z przednią ręką blisko masztu, co zapobiegnie „kłanianiu się” w stronę żagla.
    Przejście linii wiatru. Tuż przed ustawieniem się deski dziobem pod wiatr, przesuń najpierw przednią stopę przed maszt, a następnie drugą, zwracając uwagę, aby pięty obu stóp znalazły się blisko siebie. Gdy stoisz plecami do wiatru, mniej więcej wzdłuż osi deski, złączone pięty sprawią, że deska będzie stabilniejsza. Również w tej fazie zwrotu kluczowym elementem jest utrzymanie pochylonego do tyłu żagla, co przyczyni się do podtrzymania skrętu.
Przed osiągnięciem linii wiatru, przełóż przednią rękę na maszt, chwytając go pod bomem. Tylną rękę pozostaw no bomie niedaleko masztu. Teraz pozostaje jedynie poczekać, aż deska minie linię wiatru. Poznasz to po tym, że rufa deski „przejdzie” pod żaglem, ustawionym w tej fazie zwrotu z wiatrem.
Uwaga! Nigdy nie łap za bom z obu stron jednocześnie, ponieważ może spowodować to zaprzestanie skrętu deski.    Odpadnięcie. Po minięciu linii wiatru przełóż ręce na drugą stronę bomu, jednocześnie zmieniając ustawienie żagla z pochylenia na rufę, na pochylenie w stronę dziobu deski. Musisz to zrobić tak, aby po przechwycie bomu od razu wybrać żagiel na drugim halsie. Jeśli pochylisz żagiel nie wybrany, deska powróci na poprzedni hals lub wpadniesz z żaglem na plecy do wody. Zwróć ponadto szczególną uwagę, aby bom złapać w nieco dalszej odległości od masztu, oraz aby pochylanie żagla do przodu przebiegało bardzo blisko tułowia, a nie na wyprostowanych rękach, daleko do tułowia. Wraz z pochylaniem żagla w stronę dziobu, przenieś jedną nogę za maszt i ugnij ją, a na nogę pozostawioną przed lub z boku masztu przenieś ciężar ciała. Jak deska ruszy do przodu lub tylko odpadnie, przestaw nogę sprzed masztu tuż za niego, a pochylenie żagla do przodu zmień na bardziej pionowe, aby zatrzymać skręt deski. W miarę jak deska będzie odpadać należy poluzować żagiel, tak aby utrzymywać stały kąt pomiędzy płaszczyzną żagla a kierunkiem odczuwanego wiatru. Co zrobić, aby deska płynnie skręcała przez cały czas trwania zwrotu? Ustawiaj żagiel tak, aby we wszystkich fazach zwrotu generował taką samą siłę ciągu, czyli tak, aby żagiel był ustawiony pod takim samym kątem do kierunku wiejącego wiatru.     
  
Typowe problemy
| Przyczyna
| Rozwiązanie
| | deska nie skręca pod wiatr | brak wystarczającego pochylenia żagla, ręce ułożone na bomie zbyt daleko od masztu lub jednocześnie po obu stronach bomu, brak wybrania żagla – żagiel w łopocie, zbyt szybkie i siłowe przeciągnięcie żagla nad rufę | utrzymuj właściwe pochylenie wybranego żagla, trzymając za bom z jednej strony (ręce obok siebie lub przednia ręka na maszcie), zbliżaj żagiel w stronę rufy w miarę jak deska skręca | | deska nie przechodzi linii wiatru | przyciągniecie żagla do siebie i ustawienie go w pionie, ręce ustawione po obu stronach bomu, brak przestawienia stóp przed maszt | utrzymuj właściwe pochylenie wybranego żagla, trzymając za bom z jednej strony (ręce obok siebie blisko masztu lub przednia ręka na maszcie), w miarę dochodzenia do linii wiatru przechodź małymi kroczkami przed maszt | | stojąc w linii wiatru przed masztem, upadasz do wody | stopy ustawione zbyt daleko od masztu na dziobie, zbyt szeroko; żagiel przyciągnięty do tułowia, ręce ustawione po obu stronach bomu, brak wybrania żagla – żagiel w łopocie | ustaw stopy tuż przed masztem łącząc pięty a palce stóp skieruj nieco na zewnątrz, utrzymuj cały czas pochylenie wybranego żagla na rufę, trzymaj bom z jednej strony (ręce obok siebie blisko masztu lub przednia ręka na maszcie) | | po minięciu linii wiatru deska wraca na poprzedni kurs, deska nie odpada | brak zdecydowanego pochylenia żagla w stronę dziobu deski, pochylanie żagla przy wyprostowanych rękach po stronie zawietrznej deski, brak wybrania żagla przy odpadaniu | pochyl wybrany żagiel w stronę dziobu deski przenosząc go blisko tułowia | | przy odpadaniu żagiel wyrywa z rąk | pochylanie żagla przy wyprostowanych rękach po stronie zawietrznej deski, ustawienie rąk na bomie zbyt blisko masztu, brak obniżenia pozycji i przeniesienia tylnej stopy w stronę rufy, brak luzowania żagla w trakcie odpadania deski | pochyl maszt w kierunku dziobu, ręce na bomie umieść dalej od masztu, zwłaszcza rękę tylną, obniż pozycję poprzez ugięcie tylnej nogi, w miarę jak deska odpada luzuj żagiel |
Podziękowania dla szkółki windsurfingu BO-Sport, za udostępnienie sprzętu windsurfingowego. |
Technika 
